Mô hình ADKAR: Bí quyết thích ứng với mọi sự thay đổi trong công việc và cuộc sống

Trong thời đại biến động không ngừng nghỉ, khả năng thích ứng với việc làm thay đổi trở thành kỹ năng sống còn. Theo khảo sát của Trường Kinh doanh Harvard , hơn 70% CEO toàn cầu khẳng định: “Khả năng thích ứng là sản phẩm chất lượng số 1 của một lãnh đạo thành công.” Nhưng thực tế, kỹ năng thích ứng không chỉ dành cho CEO — đó là năng lực mà bất kỳ ai cũng cần rèn luyện, đặc biệt khi công nghệ, môi trường và con người đều đang thay đổi nhanh chóng.

Một trong những công cụ hữu ích nhất giúp phát triển khả năng này chính là hình ADKAR do Prosci phát triển. Đây là phương pháp quản lý thay đổi được ứng dụng rộng rãi toàn cầu, giúp mỗi cá nhân và tổ chức đi qua sự thay đổi một cách chủ động và hiệu quả.

Mô hình ADKAR là gì?

5 giai đoạn của ADKAR mô hình – Ảnh Internet

Mô hình ADKAR được viết tắt của 5 giai đoạn:

A – Nhận thức (Nhận thức)
D – Mong muốn (Mong muốn)
K – Kiến thức (Kiến thức)
A – Khả năng (Khả năng)
R – Củng cố (Củ cố gắng)

Khác với những lý thuyết tượng, ADKAR là mô hình thay đổi mang tính thực tiễn , hướng dẫn từng bước cụ thể để cá nhân hoặc tổ chức chuyển đổi thói quen, quy trình, tư duy một cách bền vững.
Điểm mạnh của mô hình này là: không tập trung vào con người , không chỉ vào quy trình.

5 bước của mô hình ADKAR – Cách giúp bạn thích ứng với việc thay đổi hiệu quả

1. Nhận thức – Nhận thức về sự thay đổi

Công cụ khám phá thay đổi

Mọi thay đổi đều bắt đầu từ biểu thức nhận
Nếu bạn không hiểu tại sao cần phải thay đổi, bạn sẽ thấy sợ hãi hoặc phản đối.

Please search tìm hiểu:

Lý do đằng sau sự thay đổi là gì?
Nó ảnh hưởng đến công việc hoặc cuộc sống của bạn như thế nào?
Nếu không thay đổi thì điều gì sẽ xảy ra?

Nhận được biểu thức rõ ràng giúp bạn kiểm tra Giảm nỗi sợ hãi và bước vào giai đoạn chuyển đổi với tâm thế động.

2. Desire – Tạo mong muốn thay đổi

Động lực và mong muốn thay đổi

Biết là một chuyện, muốn thay đổi lại là chuyện khác.
Để thực sự tham gia, bạn cần có động lực nội tại – tức là lý do cá nhân khiến bạn muốn tiến lên.

Hãy tự hỏi:

Mình được gì khi thay đổi?
Điều này giúp ích gì cho tương lai của mình?
Mình sẽ trở nên tốt hơn ở điểm nào?

Tìm “ lý do tại sao của bản thân ” chính là đòn bẩy cảm xúc bạn không chỉ chấp nhận mà còn chủ động thay đổi.

3. Knowledge – Trang được kiến thức để ứng dụng

Trang bị kỹ năng để đạt được hiệu quả.

Ai có thể thích nghi nếu thiếu hiểu biết.
Kiến thức chính là công cụ giúp bạn tự động thực hiện các bước mới qua vùng.

Hãy chủ động:

Tham gia khóa học hoặc đọc sách về lĩnh vực thay đổi.
Tìm người hướng dẫn (mentor).
Học hỏi từ đồng nghiệp đã trải qua quá trình tương tự.

Khi bạn có đủ thông tin và kỹ năng, sự thay đổi sẽ không còn là nỗi sợ – mà trở thành cơ hội phát triển bản thân.

4. Khả năng – Chuyển đổi kiến thức thành hành động

Biến lý thuyết thành năng lực thực tế

Biết mà không làm thì có điều gì thay đổi.
Đây là bước quan trọng nhất trong mô hình ADKAR, khi bạn chuyển từ “hiểu” sang “thực hành”.

Hãy bắt đầu nhỏ:

Áp dụng điều mới trong dự án nhỏ hoặc công việc hằng ngày.
Ghi nhận phản hồi, điều chỉnh tăng dần.
Cho phép mình sai và học từ sai.

Mỗi hành động lặp lại sẽ tăng dần thành thói quen và đó là lúc bạn thực sự thích ứng.

5. Gia cố – Củng cố để duy trì sự thay đổi

Giữ vững và phát triển sự thay đổi lâu dài

Thay đổi không xác thực nếu thiếu cố gắng liên tục.
Khi bạn đã làm được, hãy duy trì và lan tỏa.

Một số cách củng cố hiệu quả:

Ghi nhận và khen thưởng tiến bộ của bản thân.
Người khác phản hồi để điều chỉnh.
Biến hành động mới thành một ngày thường xuyên.

Sự cố gắng giúp bạn khóa chặt kết quả thay đổi, khiến nó không chỉ tồn tại trong dự án mà trở thành một phần trong con người bạn.

Vì sao mô hình ADKAR được ưa thích trong quản lý thay đổi?

Tính cá nhân hóa cao: ADKAR tập trung vào từng người, giúp mỗi cá nhân hiểu rõ vai trò của mình.
Ứng dụng linh hoạt: Dùng cho doanh nghiệp, đội nhóm, hay mục tiêu phát triển cá nhân.
Đo lường nhanh chóng: Có thể đánh giá từng giai đoạn để biết ai đang “mắc kẹt” ở đâu trong quá trình thay đổi.
Tính thực tiễn: Không chỉ là lý thuyết, ADKAR hướng đến hành động – giúp thay đổi diễn đàn thành sự thật

Cách áp dụng mô hình ADKAR trong công việc và cuộc sống

Trong doanh nghiệp: dùng để phát triển khai thay đổi quy trình, công nghệ hoặc văn hóa.
Trong quản lý cá nhân: áp dụng khi bạn muốn rèn luyện thói quen mới, học kỹ năng mới hoặc thích ứng môi trường mới.
Trong phát triển lãnh đạo: giúp nhà quản lý dẫn dắt nhóm vượt qua sự phản kháng và đạt được mục tiêu chung.

Thế giới thay đổi từng ngày – và thích ứng nhanh là lợi thế cạnh tranh bền vững nhất.
Với mô hình ADKAR, bạn có bản đồ rõ ràng để đi qua từng giai đoạn thay đổi: từ nhận thức, tạo động lực, học hỏi, thực hành đến củng cố cố định.
Đây không chỉ là mô hình quản lý thay đổi, mà là kim chỉ nam cho sự phát triển cá nhân lâu dài.